Een vrachtschip volgeladen met buskruit ontplofte op 12 januari 1807  in het centrum van Leiden.  De binnenstad lag in puin en overal woedden branden. Ongeveer 160 mensen kwamen om het leven en circa 2000 raakten gewond. In de nieuwste aflevering van MakersRadio reconstrueren we deze ramp aan de hand van ruim 200 jaar oude bronnen. Je hoort verhalen van mensen die de Leidse buskruitramp van zeer dichtbij hebben meegemaakt en actief handelden. Wat te doen als de paniek toeslaat en normale wetten en regels niet meer gelden. Maar ondanks paniek en chaos verlopen rampen vaak volgens een vaste structuur. De Leidse buskruitramp is in veel opzichten een blauwdruk geweest voor latere rampen.

Deze aflevering is mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van het Leids Mediafonds.

Muziek: Blue dot session
Playlist met rampliederen
Animatievideo Leidse buskruitramp

Als de vader van Franck door corona op de intensive care belandt, kan hij niks meer betekenen voor zijn vader. Om meer inzicht te krijgen in de overlevingskansen van zijn vader, verwerkt Franck obsessief de dagelijkse coronacijfers van het RIVM in statistieken - op zoek naar houvast in een wereld vol onzekerheden.

Muziek aflevering #16: Blue Dot Session

Veel mensen maken zich zorgen over de toekomst van de aarde. In het ergste doemscenario van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) gaat de aarde zes graden opwarmen. Mocht dat scenario wekelijkheid worden, dan zou leven op aarde erg onaangenaam worden - of zelfs onmogelijk. Het helpt ook niet dat we met steeds meer mensen zijn. De wereldbevolking is de laatste decennia explosief gegroeid naar ruim 7 miljard mensen, die allemaal hun ecologische voetdruk achterlaten. De vraag is of wij mensen het tij nog kunnen keren. En kunnen wij deze verantwoordelijkheid wel aan? Een verhaal over doemdenkers, optimisten en radicale oplossingen.

Website: Makersradio

In het jaar 1911 verbleef hoogleraar C.C. Uhlenbeck drie maanden onder de Blackfeet indianen bij Montana. Terwijl hij de taal van de Zwartvoetindianen bestudeerde, hield zijn vrouw Willy een gedetailleerd dagboek bij van hun belevenissen op de prairie. Onderzoeker Mary Molenaar ontdekte het dagboek bijna honderd jaar later in het archief van een Canadees museum en wist dat ze op een goudmijn was gestuit. Via het verslag van Willy Uhlenbeck zien we het veranderende culturele en economische leven van de oorspronkelijke bewoners van Amerika. Maar het dagboek laat vooral op pijnlijke wijze zien hoe wij westerlingen tegen andere culturen aankijken. 

Website: Makersradio

Ware kunst beschouwen we als tijdloos; als iets wat zijn waarde behoudt door de eeuwen heen. Maar klopt dat? Is er een objectief verschil tussen peperdure kunst en waardeloze troep? MakersRadio vond twee werken in Nederlandse musea die radicaal van status veranderden: van kunst tot troep en weer terug naar kunst. Over bedriegers die kunstenaars blijken en kunstliefhebbers die bedrogen willen worden.

Website: Makersradio

De omvang van het plastic afvalprobleem wordt wereldwijd steeds meer zichtbaar. Als we zo doorgaan, dan drijft er straks meer plastic dan vis in onze oceanen. Misschien is het wel de grootste milieuramp ooit. Wat moeten we doen? Over de hele wereld zijn er honderden organisaties bezig met het plasticprobleem. We volgden een jaar lang activisten, wereldverbeteraars en deskundigen op weg naar een plasticvrije wereld. Luister naar de driedelige podcastserie ‘De grote plasticshow’.

Website: Makersradio

De omvang van het plastic afvalprobleem wordt wereldwijd steeds meer zichtbaar. Als we zo doorgaan, dan drijft er straks meer plastic dan vis in onze oceanen. Misschien is het wel de grootste milieuramp ooit. Wat moeten we doen? Over de hele wereld zijn er honderden organisaties bezig met het plasticprobleem. We volgden een jaar lang activisten, wereldverbeteraars en deskundigen op weg naar een plasticvrije wereld. Luister naar de driedelige podcastserie ‘De grote plasticshow’.

Website: Makersradio

De omvang van het plastic afvalprobleem wordt wereldwijd steeds meer zichtbaar. Als we zo doorgaan, dan drijft er straks meer plastic dan vis in onze oceanen. Misschien is het wel de grootste milieuramp ooit. Wat moeten we doen? Over de hele wereld zijn er honderden organisaties bezig met het plasticprobleem. We volgden een jaar lang activisten, wereldverbeteraars en deskundigen op weg naar een plasticvrije wereld. Luister naar de driedelige podcastserie ‘De grote plasticshow’.

Website: Makersradio

De nieuwste voorstelling van theatermaker George van Houts is niet bedoeld als entertainment. Kom Plot is een theatercollege over een “angstaanjagend, verbijsterend, wereldwijd complot”. In dit verhaal onderzoeken we de ideeënwereld achter Kom Plot. Op basis van gesprekken met Van Houts, critici, complotdenkers en debunkers, hoor je een verontrustend verhaal over kritisch denken, wantrouwen in de macht en de ongrijpbaarheid van de waarheid in een wereld waarin alles mogelijk lijkt. Dit verhaal is in 2017 uitgezonden in Radio Doc (NTR). Na dit verhaal hoor je in een update wat er in een jaar tijd allemaal is gebeurd met Van Houts.

Website: Makersradio

Zijn hele leven lang stort Remko Koopman zich vol op de kunst. Het creatieve proces werkt voor hem als een middel om met pijnlijke momenten om te gaan: de ziekte van zijn moeder, de scheiding met zijn vrouw en een val waarbij hij zijn enkel volledig verbrijzelt. Maar Remko is geen gewone kunstenaar. Jarenlang maakte hij zijn werk 's nachts, terwijl een vriend op de uitkijk stond.

Website: Makersradio

Als Ebeltje tien jaar oud is, blijft hij per ongeluk haken aan een opstijgende luchtballon. Hij houdt zich stevig vast aan het ankertouw en wordt honderden meters meegesleurd voor hij eindelijk weer vaste grond onder de voeten krijgt. Het lijkt een wonder dat de jongen weer heelhuids terugkeert, maar misschien is het een kwestie van pure overlevingskracht, want ook later zal hij in levensbedreigende situaties terechtkomen waar hij zich telkens weer uit weet te redden. Maar een overlever is nog geen held. Dat wordt duidelijk als niet hij, maar zijn kinderen in gevaar komen en de volwassen Ebel nergens te bekennen blijkt te zijn. In 'Ebeltje' volgen we de wonderlijke avonturen van Ebel, vanaf zijn reis aan de ballon, tot de duistere wereld waar zijn gezin later in terecht komt.

Website: Makersradio

Plastic Soup Surfer Merijn Tinga heeft in 2015 een zeilreis gemaakt over de Oostzee. In deze aflevering volgen we Merijn en zijn gezin op de voet. Een verhaal over dromen najagen, wetten en praktische bezwaren. En over de vraag: wat geef je je kinderen mee?

Website: Makersradio

De Leidse natuurkundige Paul Ehrenfest stond bekend als een briljant fysicus en een bevlogen docent. Maar ondanks zijn prestaties was Ehrenfest diep ongelukkig. Ongelukkig over de ontwikkelingen in de natuurkunde, over de moderne samenleving en tenslotte over zichzelf.

Website: Makersradio

Deze aflevering gaat over een vriendschap tussen twee studiegenoten. Ze ontmoeten elkaar tijdens hun studie wiskundige biologie. Maar als één van hen het contact met de realiteit verliest, wordt de vriendschap zwaar op de proef gesteld.

Website: Makersradio

Deze aflevering gaat over Maria Catharina van der Linden-Swanenburg.  Ze groeit op in de 19e eeuw in een Leidse volksbuurt. Buurtgenoten roemen haar behulpzaamheid en noemen haar liefkozend Goeie Mie. Maar er schuilt ook een duistere kant in Mie.

Website: Makersradio

In deze aflevering twee verhalen over archeologische vondsten die met ontzettend veel moeite uit de grond zijn gehaald maar op ongeloof stuiten.

Website: Makersradio

Wat doet kou met je als er geen ontkomen meer aan is? In deze aflevering hoor je twee bergbeklimmers uit de Leidse regio die extreme kou trotseren op de Mount Everest. Verder: De Leidse wetenschapper Heike Kamerlingh Onnes maakte in 1908 Leiden tot het koudste plekje op aarde. Je hoort een reconstructie.

Website: Makersradio